Vil gjere eit havproblem om til fiskefôr – no har dei vunne ein internasjonal pris for idéen

The High North Young Entrepreneur Award er ein internasjonal konkurranse for forretningsidear knytt til Arktis, retta mot unge gründerar og oppstartsbedrifter.

Prisen for 2025 vart nyleg delt ut under High North Dialogue-konferansen i Bodø, som arrangeres av Nordområdesenteret på Nord universitet.

Vinnaren blei kåra av publikum etter ein pitche-konkurranse mellom tre finalistar: Marine Spark X, Pack Away AB og cruise2feed.

Til slutt var det Marine Spark X som stakk av med sigeren.

– Det er ei stor ære. Det var tre sterke finalistar, så å vinne betyr mykje, seier Elias Nyheim Såstad Solberg, ein av dei seks studentane bak startup-selskapet Marine Spark X.

Sjå intervju med vinnaren nedanfor. Artikkelen held fram rett etter videoen:

Frå havtrussel til moglegheit

Marine Spark X imponerte publikum med ei kreativ og tidsriktig idé: å gjere invaderande kråkebollar — ein stor trussel mot tareskogen — om til berekraftig fiskefôr.

– Kråkebollar er eit stort problem. Dei et opp tareskogen, som er blant dei mest effektive karbonlaga i verda. Vi såg at vi måtte gjere noko, seier Solberg.

Prosjektet starta på eit universitetskurs i Tromsø, der dei først lærte om problemet. I staden for berre å fjerne kråkebollane, begynte dei å leite etter måtar å bruke dei på.

– Industripartnaren vår haustar kråkebollar, men mykje av materialet er ikkje brukbart for deira føremål. Vi tek det som blir til overs og lagar fiskefôr av det. På den måten reduserer vi avfall og hjelper til med å byggje opp att tareskogen, forklarar han.

Lærer av andre

Solberg er opphavleg frå Lofoten, men Marine Spark X-laget er spreidd over heile landet — med medlemmar frå Oslo, Bergen, Bømlo og Tromsø. Alle seks er studentar ved UiT.

Sjølv om ideen har stort potensial, understrekar Solberg at forsking spelar ei viktig rolle i å utvikle han vidare.

– Det er ei god forretningsidé, men det krev òg mykje vitskap. Vi er i ein tidleg fase, og neste steg er å få opp ei produksjonslinje — forhåpentlegvis finn vi finansiering snart.

Å vinne prisen handlar ikkje berre om heider, legg Solberg til.

– Det er inspirerande å møte folk frå heile verda og snakke om både utfordringane og løysingane vi ser i Arktis. Å dele det vi jobbar med og lære frå andre er ein viktig del av denne opplevinga.

Du kan òg sjå den vinnande pitchen nedanfor: